تبیین تطبیقی الگوی روابط خارجی ایران در دو دولت بازرگان و هاشمی رفسنجانی

نویسندگان

سید جلال الدین دهقانی فیروزآبادی

محمد یوسفی جویباری

چکیده

بعد از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران با تأثیر از متغیرهای چهارگانه ساختار نظام بین الملل، نیازهای داخلی، نگرش نخبگان تصمیم گیرنده و ژئوپلتیک با یک تغییر جهت اساسی مواجه شد و این تغییرات را می توان در شکل گیری مرزهای جدید در روابط خارجی دوره های اول و سوم مشاهده کرد. آنچه که در این رابطه قابل توجه است، نوع روابط خارجی متفاوت در دوره های مختلف حیات نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران و از جمله دوره اول یعنی حاکمیت واقع گرایان منفعت محور با ریاست بازرگان با دوره سوم یعنی حاکمیت عملگرایان مصلحت محور با ریاست هاشمی رفسنجانی است. حال این سوال اساسی قابل طرح است که چه الگوهایی را می توان براساس متغیرهای چهارگانه فوق در روابط خارجی دوره اول و سوم جمهوری اسلامی ایران تدوین نمود؟ یافته های این پژوهش بر این مبنا است که متغیرهای تأثیرگذار در روابط خارجی دوره های اول و سوم با توجه به اهمیت و وزن متفاوت چهار متغیر ساختار نظام بین الملل، نیازهای داخلی، نگرش نخبگان تصمیم گیرنده و ژئوپلتیک در تعریف نقش ها و اهداف ملی و سمت گیری ها و اجرای آن ها در روابط خارجی الگوهای متفاوتی را در این دو دوره بوجود آورده است. در واقع،  تأثیرگذاری و وزن متفاوت  این چهار متغیر اساسی منجر  به تعریف متفاوت نقش ها و اهداف ملی و اتخاذ سمت گیری و اجرای آنها در روابط خارجی این دو دوره شده است. روش تحقیق در این پژوهش تبیینی و روش گردآوری داده منابع کتابخانه ای، اسنادی و اینترنتی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تاثیر سیاست تنش زدایی دولت دوم هاشمی رفسنجانی بر توسعه روابط ایران و اتحادیه اروپا

    دولت دوم هاشمی رفسنجانی پس از جنگ تحمیلی تلاش کرد که از طریق ارتقای سطح روابط دیپلماتیک با سایر کشورهای مختلف به ویژه اتحادیه اروپا زمینه تامین منابع لازم برای ترمیم و ساخت مجدد زیرساخت های اقتصادی کشور را فراهم کند. در این نوشتار تلاش شده که رهیافت های موثر در سیاست خارجی ایران برای تامین منافع ملی در سطح روابط بین الملل در دولت دوم هاشمی رفسنجانی مورد بررسی قرار گیرد تا از تجربه به دست آم...

متن کامل

نوسازی و تحزب (مطالعۀ موردی: دولت هاشمی رفسنجانی)

این نوشتار در پی آن است تا ریشه­های شکل­گیری یکی از پدیده­های سیاسی و اجتماعی، یعنی یک حزب سیاسی را در دوره­ای مشخص از تاریخ معاصر ایران واکاوی کند تا به‌واسطۀ آن بتوان از تحلیل­های سطحی و همیشه در دسترس که همواره نتایج ساده و اغلب گمراه­کننده در پی دارد، فراتر رود و امکان شناخت دقیق­تر آنها را فراهم آورد. چگونگی شکل­گیری حزب کارگزاران سازندگی و نقش برنامه­های نوسازی دولت هاشمی رفسنجانی در آن، ...

متن کامل

مطالعه تطبیقی اقتصادسیاسی دولت هاشمی رفسنجانی و دولت احمدی نژاد

اقتصادسیاسی رهیافتی میان رشته ای می باشد که دو حوزه اقتصاد و سیاست را به هم متصل می کند. رهیافت مورد نظر در قالب نهادی، نشانگر رابطه دولت و بازار می باشد و چگونگی رابطه بین این دو و تاثیرات متقابل آنها، موضوع محوری اقتصادسیاسی است. به بیان بهتر، هر گونه تغییر در ساخت اقتصادی، باعث تغییر ساخت اجتماعی و سیاسی و بالعکس، خوهد شد. در رساله مذکور نیز، دولت هاشمی رفسنجانی و دولت احمدی نژاد به صورت تطب...

15 صفحه اول

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با پستی ها وبلندی های متعدد و فراوانی مواجه بوده است . این پستی ها و بلندی ها با توجه به شرایطحاکم بر نظام بین الملل و مقتضیات سیاسی حاکم در داخل ارزیابی می گردد . این مشخصهبارز در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران ریاست جمهوری آقای هاشمیرفسنجانی و آقای محمد خاتمی جلوه گر می باشد . لذا ما شاهد پیگیری سیاست خارجیجمهوری اسلامی ایر...

متن کامل

الگوی حکمرانی خوب: چارچوبی برای تحلیل اقتصاد سیاسی دولت هاشمی رفسنجانی(1368-1376)

هدف این مقاله بررسی سیاست‌ها و عملکرد دولت جمهوری اسلامی ایران در دوران ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی، براساس الگوی حکمرانی خوب، است. سؤال اصلی تحقیق میزان انطباق عملکرد دولت آقای هاشمی رفسنجانی با شاخصه‌های هشت‌گانۀ الگوی حکمرانی خوب در برنامۀ توسعۀ سازمان ملل و بانک جهانی است. مدعا و فرضیۀ تحقیق این است که قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران ظرفیت رسیدن به الگوی حکمرانی خوب را دارد و دولت هاشم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
سیاست جهانی

ناشر: دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی روابط بین الملل)

ISSN 2382-9680

دوره 4

شماره 3 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023